آرتروز زانو یکی از رایج ترین بیماری های مزمن و مفصلی بوده که سبب تخریب غضروف های مفصل زانو می شود. غضروف های سطح مفصل زانو به تدریج فرسوده، شکسته و نازک می شود. این عارضه بیشتر در افراد مسن مشاهده شده و بنا به دلایل مختلفی اعم از آسیب ورزشی، اضافه وزن و اختلالات ژنتیکی بوجود می آید. علائم این بیماری کاملا متفاوت بوده و معمولا با درد خفیف، تورم و ناتوانی حرکت همراه است. در این مقاله به بررسی موضوعات مختلفی اعم از علائم آرتروز، دلایل بروز این عارضه و روشهای تشخیص این بیماری می پردازیم پس با ما همراه باشید.
آرتروز زانو چیست؟
آرتروز زانو یک نوع اختلال مزمن و تخریبی مفصل زانو بوده که در آن غضروف های مفصل زانو دچار آسیب دیدگی و فرسایش می شوند. در این بیماری غضروف ها به تدریج نازک می شوند و در نهایت از بین می روند و منجر به تماس مستقیم و سایش استخوان ها به یکدیگر می شوند. به عبارت دیگر زمانی که غضروف های مفصل در داخل زانو، خارج و در زیر کشک از بین برود، آرتروز زانو رخ می دهد. لازم به ذکر است هر چه میزان آسیب دیدگی و فرسودگی غضروف مفصل زانو بیشتر شود، زانو بیشتر دچار تغییر شکل می شود که این تغییر شکل منجر به بروز درد شدید می شود.
دلایل بروز آرتروز زانو
یکی از دلایل اصلی بروز آرتروز زانو، تخریب و فرسودگی تدریجی غضروف های مفصل زانو است اما به طور کلی این عارضه بنا به دلایل مختلفی رخ می دهد. برخی از مهمترین و رایج ترین دلایل بروز این بیماری به شرح زیر است:
- افزایش سن و پیری: یکی از دلایل اصلی بروز این عارضه، افزایش سن بوده زیرا با افزایش سن به طور طبیعی غضروف های زانو دچار فرسودگی می شوند.
- چاقی و اضافه وزن: اضافه وزن و BMI بالای 30 منجر به وارد شدن فشار زیاد به مفصل زانو می شود که این موضوع باعث آسیب دیدگی غضروف ها و تسریع روند تخریب می شود.
- آسیب دیدگی قبلی زانو: آسیب و ضربه های وارد شده به زانو همچون شکستگی یا پارگی های رباط منجر به آسیب دیدگی غضروف ها و بروز این عارضه می شود.
- فعالیت های ورزشی: برخی ورزش ها یا مشاغل به طور مداوم فشار زیادی را به زانو وارد می کنند که این فعالیت ها باعث آسیب دیدگی غضروف مفصل و ایجاد آرتروز می شود.
- عوامل ژنتیکی: افرادی که سابقه خانوادگی ابتلا به آرتروز زانو دارند، بیشتر در معرض ابتلا به این عارضه می باشند.
- اختلالات و بیماری های زمینه ای: بیماری هایی مانند دیابت یا آرتریت روماتوئید سبب تغییرات مفصل می شود و در نتیجه احتمال ابتلا به این عارضه افزایش می دهد.
- اختلالات آناتومیکی: مشکلاتی اعم از نقص در ساختار مفصل یا عدم تعادل در توزیع فشار بر روی مفصل باعث تخریب غضروف می شود.
بیشتر بخوانید: روماتیسم زانو چیست؟
علائم بیماری آرتروز زانو
بهتر است بدانید آرتروز زانو با علائم مختلفی ظاهر می شود که این علائم در بدن هر فرد متفاوت و شدت آن متغیر است. برخی از مهمترین علائم این بیماری به شرح زیر است:
- تورم و التهاب
- خالی کردن زانو
- درد مفصل زانو
- محدودیت حرکتی
- سفتی مفصل زانو
- بزرگ شدن مفصل زانو
- احساس قفل شدگی و گرفتگی زانو
- صدای تق تق یا خش خش کردن مفصل
- کاهش قدرت عضلات و ضعف و ناتوانی در حرکت
روشهای تشخیص آرتروز زانو
تشخیص آرتروز زانو از طریق روشهای مختلف انجام می شود که در این قسمت به مهمترین روشهای تشخیص این عارضه اشاره می نماییم:
- آزمایشات خون
- رادیوگرافی (X-ray)
- تصویربرداری ام آر آی(MRI)
- آزمایش مایع مفصلی (آرتروسنتز)
- معاینه فیزیکی و ارزیابی دامنه حرکتی زانو
روشهای پیشگیری از آرتروز زانو
رعایت روشهای پیشگیری از این عارضه از اهمیت بسیار زیادی برخوردارند. برخی از مهمترین روشهای پیشگیری به شرح زیر است:
- حتما به اندازه کافی استراحت نمایید تا فشار کمتری به زانوها وارد شود.
- نحوه درست ایستادن و راه رفتن فشار اضافی را از روی مفاصل زانو برمی دارد.
- حفظ وزن سالم در کاهش فشار روی زانو و پیشگیری از بروز آرتروز نقش بسزایی دارد.
- استفاده از وسایل محافظ مانند زانو بند در ورزش های پرخطر منجر به جلوگیری از آسیب های شدید می شود.
- از نشستن یا ایستادن طولانی مدت خوددای فرمایید زیرا منجر به وارد شدن فشار به مفصل زانو و بروز آرتروز می شود.
- ورزش های سبک و ملایم مانند پیاده روی، شنا و دوچرخه سواری به تقویت عضلات اطراف زانو و کاهش فشار بر روی مفصل کمک می کند.
درمان آرتروز با تزریق پی آر پی
روشهای درمان آرتروز زانو
روشهای درمان آرتروز زانو شامل روش غیر جراحی و جراحی بوده که این روش ها به شدت بیماری و وضعیت جسمانی هر فرد بستگی دارد. لازم به ذکر در صورت مشاهده علائم و درمان این عارضه حتما به بهترین متخصص ارتوپد قوچان و مشهد مراجعه نمایید. برخی از روشهای درمان این بیماری به شرح زیر است:
درمان های غیرجراحی
- فیزیوتراپی
- کاهش وزن
- تزریق ژل به زانو
- تزریق هیالورونات
- تزریق کورتیکواستروئید
- تزریق پی آر پی به زانو
- مصرف داروهای مسکن
- استفاده از وسایل کمکی مانند زانو بند و کفش های مناسب
درمان های جراحی
- آرتروسکوپی
- پیوند غضروف
- تعویض مفصل زانو
- تعویض جزئی مفصل زانو
- آسیب دیدگی شدید رباط ها یا استخوان ها
نتیجه گیری
با توجه به مطالب ذکر شده در بالا نتیجه می گیریم، آرتروز زانو یک بیماری شایع مفصلی بوده که در آن غضروف های مفصل زانو تخریب می شود. این بیماری بنا به دلایل مختلفی اعم از افزایش سن، چاقی، آسیب های زانو، فعالیت های سنگین بروز کرده و با علائمی همچون درد شدید، تورم و محدودیت حرکتی همراه است. در صورت بروز علائم، درمان های غیر جراحی مانند دارو، فیزیوتراپی و تزریقات مفصلی و در موارد شدیدتر جراحی جهت کاهش درد و بهبود عملکرد زانو موثر است.