روماتیسم زانو یک بیماری التهابی مفصلی بوده که باعث درد، تورم و محدودیت حرکت در زانو می شود. درمان این بیماری دارای روشهای مختلفی اعم از درمان های دارویی، فیزیوتراپی و در برخی موارد جراحی می باشد. لازم به ذکر است درمان این بیماری به عواملی اعم از شدت بیماری و وضعیت فردی بیمار بستگی دارد. در این مقاله به بررسی موضوعاتی اعم از روشهای تشخیص و درمان این عارضه خواهیم پرداخت پس با ما همراه باشید.
روماتیسم زانو چیست؟
روماتیسم زانو یا آرتریت روماتوئید زانو یک بیماری التهابی مزمن بوده که مفاصل زانو را تحت تاثیر قرار می دهد. در این بیماری، سیستم ایمنی بدن به اشتباه بافت های سالم مفصل را شناسایی کرده و به آنها حمله می کند. این حملات موجب التهاب، درد، تورم و آسیب دیدگی ساختارهای مفصل می شود. با گذشت زمان این بیماری منجر به تخریب غضروف ها و تغییر شکل زانو می گردد. بهتر است بدانید روماتیسم زانو بیشتر در افراد میانسال و مسن مشاهده می شود و علائم آن شامل درد مزمن، سفتی مفصل و مشکل در حرکت کردن می باشد.
روشهای تشخیص روماتیسم زانو
تشخیص روماتیسم زانو نیازمند ترکیب چندین روش بوده که به طور دقیق وضعیت بیماری را شناسایی می کند. این روش ها شامل معاینه بالینی، آزمایشات خون، تصویربرداری و گاهی نمونه برداری از مایع مفصلی می باشد. لازم به ذکر است در صورت بروز این عارضه به بهترین متخصص ارتوپد در مشهد و قوچان مراجعه نمایید تا با معاینه فیزیکی علت این بیماری را شناسایی کند. در ادامه به تمامی روش های تشخیص این بیماری اشاره می نماییم:
بررسی تاریخچه پزشکی و معاینه فیزیکی
پزشک ابتدا از بیمار در مورد علائم، زمان آغاز درد، شدت، محل آن و سابقه خانوادگی روماتیسم سوال می کند. سپس برای ارزیابی درد، تورم، حساسیت و محدودیت حرکت مفصل زانو معاینه فیزیکی انجام می دهد.
آزمایشات خون
- آزمایش فاکتور روماتوئید (RF) به دنبال آنتی بادی های غیر عادی در خون می گردد که در بسیاری از بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید وجود دارد.
- همینطور آنتی بادی های ضد سیترولین در بسیاری از بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید وجود داشته به همین دلیل باید آزمایشات لازم انجام شود.
- آزمایش سرعت رسوب گلبول قرمز (ESR) نیز برای اندازه گیری سطح التهاب در بدن استفاده می شود.
- لازم به ذکر است در برخی موارد ممکن است آزمایش هایی برای بررسی سایر بیماری ها مانند عفونت یا بیماری های خودایمنی دیگر انجام شود.
تصویربرداری
- رادیوگرافی یا اشعه ایکس برای ارزیابی تغییرات ساختاری مفصل زانو از جمله تنگ شدن فضای مفصل، تخریب غضروف ها، تشکیل استخوان های اضافی و انحرافات استخوانی استفاده می شود. با استفاده از این روش تغییرات استخوانی و مفصلی قابل مشاهده است.
- لازم به ذکر است سونوگرافی یکی از دیگر از روشهای تصویربرداری بوده که التهاب و تجمع مایع در داخل مفصل را شناسایی می کند.
- تصویربرداری MRI یک روش برای مشاهده عمیق تر به بافت های نرم مانند غضروف ها، لیگامان ها و تاندون ها بوده که با دقت بالایی التهاب و آسیب های داخلی مفصل را شناسایی می کند.
آرتروسکوپی
پزشک در این روش از طریق یک برش کوچک و با استفاده از دوربین، داخل مفصل زانو را مشاهده می کند. آرتروسکوپی منجر به تشخیص دقیق تر آسیب های غضروفی و تغییرات در داخل مفصل می شود. لازم به ذکر است این روش برای درمان برخی از مشکلات مفصلی به طور همزمان استفاده می شود.
نمونه برداری از مایع مفصلی
در این روش، مایع مفصلی از زانو کشیده شده و تحت میکروسکوپ برای بررسی علائم التهابی، عفونت قرار می گیرد. بهتر است بدانید این آزمایش نقش بسزایی در تایید تشخیص روماتیسم و رد سایر اختلالات دارد.
آزمایشات ژنتیکی
در برخی موارد این آزمایشات برای شناسایی استعداد ژنتیکی به بیماری روماتیسم زانو انجام می شود. از طریق این آزمایش میتوان حضور برخی ژن ها مانند HLA-DR4 را شناسایی نمود.
روشهای درمان روماتیسم زانو
ابتدا بهتر است بدانید روشهای مختلفی برای درمان این بیماری وجود دارد. درمان روماتیسم زانو در مشهد به منظور کاهش التهاب، کاهش درد، جلوگیری از آسیب های بیشتر انجام می شود. به طور کلی روشهای درمان این عارضه به شرح زیر است:
دارو درمانی
لازم به ذکر است در صورت تجویز و مشورت پزشک میتوانید از داروهای ذکر شده در زیر مصرف نمایید.
- جهت کاهش درد و التهاب میتوانید از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن استفاده نمایید.
- لازم به ذکر است برای کاهش دردهای خفیف تا متوسط، پاراستامول بسیار کاربرد دارد.
- داروهای کورتیکواستروئیدی مانند پردنیزولون جهت کاهش التهاب شدید بسیار مناسب است که معمولا به صورت خوراکی یا از طریق تزریق داخل مفصلی تجویز می شوند.
- داروهای دیزیتوتراپی مانند متوتروکسات یا لفلونومید برای کاهش فعالیت سیستم ایمنی بدن و کنترل التهاب مزمن مورد استفاده می شوند.
- داروهای بیولوژیک مانند اینفلکسیمب (Infliximab) یا آدالیموماب (Adalimumab) برای درمان آرتریت روماتوئید مورد استفاده می شود و به طور خاص سیستم ایمنی بدن را تحت تاثیر قرار می دهد.
- داروهای ضد روماتیسم (DMARDs) به منظور کاهش فعالیت سیستم ایمنی بدن و جلوگیری از آسیب دائمی مفاصل مورد استفاده می شود. این داروها منجر به کاهش التهاب شده و روند پیشرفت بیماری را کند می کنند. به طور کلی داروهای رایج ضد روماتیسم شامل متوتروکسات، لفلونامید و هیدروکسی کلروکوئین می باشد.
فیزیوتراپی
- تکنیک های کششی منجر به بهبود انعطاف پذیری و کاهش سفتی مفصل زانو می شود.
- تمرینات خاصی را برای تقویت عضلات اطراف زانو و بهبود عملکرد مفصل بسیار مناسب است. این تمرینات در کاهش فشار بر مفصل و بهبود پایداری نقش بسزایی دارد.
- میتوانید از کمپرس یخ برای بی حسی و کاهش التهاب و درد یا استفاده از کمپرس گرم برای بهبود گرفتگی عضلات و تسکین تنش های عضلانی استفاده نمایید.
تزریق دارو به مفصل زانو
- تزریق کورتیکواستروئید برای کاهش التهاب و تسکین درد بسیار موثر است.
- تزریق هیالورونیک اسید به کاهش اصطکاک مفصل کمک کرده و منجر به کاهش درد و بهبود حرکت مفاصل می شود.
- تزریق PRP یکی دیگر از روشهای درمان این عارضه بوده که در این روش، پلاسمای غنی از پلاکت از خون بیمار استخراج شده و به مفصل تزریق می شود.
تغییرات سبک زندگی
- کاهش وزن یکی از تغییرات سبک زندگی بوده که نقش بسزایی در درمان این بیماری و بهبود مفصل زانو دارد. زیرا با کاهش وزن فشار کمتری به مفصل زانو وارد می شود.
- مصرف غذاهای غنی از آنتی اکسیدان ها، اسیدهای چرب امگا-3 و ویتامین های مختلف منجر به کاهش التهاب زانو می شود.
- در صورتی که وقت کافی برای ورزش ندارید، حتما در طول روز تحرک داشته باشید. برای مثال به جای استفاده از آسانسور، از پله ها بالا بروید. همچنین راه طولانی تری برای رسیدن به مقصد انتخاب کنید تا فعالیت بدنی شما افزایش یابد.
درمان های طبیعی
در برخی از بیماران، انجام روش طب سنتی منجر به کاهش درد و التهاب مفصل زانو می شود.
همینطور مصرف مکمل های گلوکزامین، کندروئیتین و امگا-3 در کاهش التهاب مفاصل بسیار موثر است.
بیشتر بخوانید: کیست مینیسک زانو چیست؟
انجام حرکات ورزشی
برای درمان روماتیسم مفصلی، انجام حرکات ورزشی مناسب در کاهش درد و بهبود حرکت مفاصل تاثیرگذار است. برای مثال حرکات کششی به افزایش انعطاف پذیری و کاهش سفتی مفصل و ورزش های هوازی سبک مانند پیاده روی یا شنا به بهبود وضعیت قلبی و عروقی و کاهش التهاب مفاصل و تمرینات مقاومتی برای تقویت عضلات اطراف مفصل مفید هستند.
جراحی
- آرتروسکوپی زانو یکی از رایج ترین روش جراحی زانو بوده که این روش در موارد شدید انجام می شود. بهتر است بدانید در این روش، با استفاده از ابزار جراحی خاص بافت های آسیب دیده داخل مفصل برداشته می شود.
- جراحی تعویض مفصل زانو در موارد شدید و زمانی که سایر روشهای درمانی موثر نباشند، انجام می شود. لازم به ذکر است در این روش ممکن است نیاز به تعویض کامل یا جزئی مفصل زانو باشد. به طور کلی در این جراحی، مفصل آسیب دیده برداشته شده و با یک مفصل مصنوعی جایگزین می شود.
- عمل سینووکتومی زانو یکی دیگر از روشهای جراحی بوده که برای حذف غشای سینوویوم (لایه پوشاننده مفصل) در بیماران مبتلا به این بیماری انجام می شود. سینووکتومی علائم التهاب و ورم زانو را کاهش می دهد و در برخی موارد منجر به بهبود عملکرد مفصل می شود. این عمل به روشهای مختلفی اعم از تزریق داروهای سمی به داخل مفصل یا از طریق جراحی آرتروسکوپی با حداقل تهاجم انجام می شود.
نتیجه گیری
با توجه به مطالب ذکر شده در بالا نتیجه می گیریم، درمان روماتیسم زانو در قوچان شامل روشهای مختلفی اعم از دارو درمانی، فیزیوتراپی، تغییرات سبک زندگی و در موارد شدیدتر جراحی می باشد. داروهای ضد التهاب و ضد روماتیسم مانند NSAIDs و DMARDs در کاهش التهاب و پیشگیری از آسیب های جدی نقش بسزایی دارد. از طرفی فیزیوتراپی و تمرینات تقویتی باعث تقویت عضلات و کاهش فشار بر مفصل شده و همینطور کاهش وزن و رژیم غذایی مناسب نیز باعث کاهش این علائم می شود. در صورت عدم درمان بیماری با روشهای غیر جراحی، آرتروسکوپی یا تعویض مفصل زانو بهترین گزینه برای درمان این بیماری می باشد.
